تأملی جامعه شناختی بر بسترهای شکل گیری و رشد افراطی گرایی اسلامی در نیجریه

نوشتار حاضر می کوشد روند شکل گیری رادیکالیسم اسلامی در نیجریه را بررسی کند. در این راستا، تلاش شده است به این سؤال پاسخ گفته شود که چه عواملی زمینه ساز ظهور و رشد افراط گرایی مذهبی در نیجریه به طور اعم و گروه بوکوحرام به طور اخص شده است. عوامل زمینه ساز ظهور بوکوحرام بسیار پیچیده هستند و شامل عوامل جمعیتی، اقتصادی، سیاسی و آموزشی می شوند. براساس شواهد موجود، افراطی های مسلمان گروه هایی هستند که دربرابر روند یکپارچه سازی مدرنیته ایستادگی می کنند و خواهان بازگشت احکام دینی به صحنۀ سیاست ورزی کشور خود هستند. این گروه ها به دلیل دسترسی نداشتن به سازوکارهای قانونی، از خشونت همچون ابزاری برای دستیابی به اهداف خود استفاده می کنند؛ به عبارت دیگر، معتقدان به این خط مشی آن را هویت جدیدی برای مسلمانان و راه حلی برای جلوگیری از زوال و انحطاط جوامع مسلمان می دانند. یکی از گروه های اسلامی نوظهور که رادیکالیزه شده است، بوکوحرام در کشور نیجریه است. براین اساس، متغیرهایی همچون فقر گستردۀ مناطق مسلمان نشین درمقایسه با مناطق مسیحی، عدم حضور مؤثر مسلمانان در عرصۀ سیاسی، وجود درگیری های قومی سابقه دار و احساس هویت زدایی در بین مسلمانان توسط دولت سکولار به رادیکال شدن هرچه بیشتر این گروه منجر شده است. راهکار حل مسئله نیز دو جنبه دارد: در وهلۀ اول، آغاز گفت وگو با بوکوحرام برای توقف حملات و در وهلۀ دوم، اجرای سیاست های مبتنی بر امنیت انسانی برای بهبود وضع زندگی در مناطق شمالی کشور نیجریه.